Waarom was het tijd voor een biografie over de Duitse militair Kurt Student? Wouter van den Brandhof geeft antwoord in Hitlers parachutistengeneraal.
Kurt Student speelde een belangrijke rol in de oorlogsvoering in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was betrokken bij het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 en bij de Duitse tegenaanvallen gedurende de geallieerde operatie Market Garden in 1944-1945.
Pionier
Wouter van den Brandhof, die in december 2019 promoveerde op Student, beargumenteert dat er meerdere redenen zijn om het reilen en zeilen van de generaal te bestuderen. Allereerst, hij was een vernieuwer op het gebied van luchtlandingen. Zijn pioniersrol is een aspect dat centraal staat in het boek. Het tweede argument is Students positie als dienaar van het naziregime.
Rotterdam en Market Garden
Voor de eerste deelvraag heeft de auteur drie casussen onderzocht. Naast Rotterdam en Market Garden zijn dat de luchtlandingen op Kreta in 1941. Dit toont al de meerwaarde van de biografische aanpak: de eerste twee gebeurtenissen zijn veelal bestudeerd vanuit een nationaal historisch perspectief. ‘De operaties in alle uithoeken van Europa worden nu in hun samenhang zichtbaar.’
Verstokte nazi?
Van den Brandhof heeft uiteenlopende bronnen gebruikt om een beeld te schetsen van zijn hoofdpersoon. Niet alleen verslagen van de oorlogsjaren, maar ook uit de periode na de Tweede Wereldoorlog. Hoe keek de generaal van de Fallschirmjäger tot zijn dood in 1978 terug op de strijd, op de nazileiders en op zijn eigen rol in het geheel? Hoewel de conclusie is dat Student meer een antidemocraat was dan een nationaalsocialist, bleef hij Hitler verdedigen. Ook toen hij in krijgsgevangenschap was.
Van het beeld dat uit oudere biografieën oprijst, namelijk dat de leiders van de Wehrmacht slechts hun militaire taken uitvoerden, blijft in de kritische beschouwing van de auteur geen spaander heel met betrekking tot de protagonist.
‘Gebleken is dat Student niet los kan worden gezien van het naziregime.’
Promotiestuk
Hitlers parachutistengeneraal is de uitgave van een proefschrift. Dat heeft voor- en nadelen voor de leesbaarheid. Een voordeel is dat de auteur uitlegt welke onderzoeksvragen hij beantwoordt. Daarnaast is er een heldere structuur. Het nadeel is dat door de onderbouwing en beschouwing het geen verhaal is om je als lezer in onder te dompelen. Maar dat had de auteur met deze biografie ook niet voor ogen. Het boek – met beeldmateriaal, kaarten, notenapparaat, bronnenlijst en harde kaft – is een waardig resultaat van een grondige studie.
Wouter van den Brandhof
Hitlers parachutistengeneraal, Kurt Student (1890-1978): een militaire biografie
(Hilversum 2019)
ISBN 978 90 8704 817 4, € 39,-, 491 pag.
Het bericht Kurt Student, Hitlers parachutistengeneraal verscheen eerst op Historiën.
